Kolejny wykład z cyklu Poszukiwanie prawdy i służba społeczeństwu – spotkania z uczonymi, odbył się 8 lutego w Auli Collegium Novum. Wykład ten, zatytułowany „Naukowe podstawy przysłowia darowanemu koniowi nie patrzy się w zęby" wygłosił prof. dr hab. Jan Potempa - kierownik Katedry Mikrobiologii na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prof. Jan Potempa równolegle pełni funkcję Research Professor i Distinguished Academic Scholar w University of Louisville School of Dentistry (Louisville, KY, USA).
Jest również doktorem honoris causa Uniwersytetu w Lund (Lund, Szwecja) i Uniwersytetu w Amsterdamie. Prof. Jan Potempa jest laureatem prestiżowej nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, zwanej Polskim Noblem za prace dotyczące zdolności pewnego typu bakterii do wniknięcia, namnożenia się oraz uszkodzenia tkanek przyzębia oraz wyjaśnieniu mechanizmów biochemicznych tym procesom towarzyszących. Prace prof. Jana Potempy dokumentuje 446 publikacji w recenzowanych czasopismach polskich i zagranicznych oraz 65 rozdziałów książek i raportów z posiedzeń. Publikacje te dotąd cytowane były ponad 24 000 razy. Wypromował około 40 doktorów nauk.
Choroba przyzębia wywoływana przez bakterie Porphyromonas gingivalis , jak udowodnił prof. Jan Potempa, wywoływana jest działaniem enzymów produkowanych przez te bakterie. Choroba ta, zwana paradentozą dotyka około 10% populacji ludzkiej. Bezpośrednim skutkiem paradentozy jest utrata kości okołozębowej i całkowite odkrycie szyjki zębowej. Jednocześnie osoby dotknięte tą chorobą są daleko bardziej narażone na choroby układu krążenia, reumatoidalne zapalenie stawów (gościec przewlekle postępujący), zachłystowe zapalenie płuc czy poród przedwczesny (choroba może wpływać także na niską wagę płodu), oraz chorobę Alzheimera. Prof. Jan Potempa przedstawił aktualny stan jego badań nad tymi procesami. Dzięki jego pracom zmienił się pogląd na przyczyny powstania i rozwój paradentozy. Wyniki badań mogą prowadzić do opracowania bardziej skutecznych leków zwalczających paradontozę, a przez to do obniżenia ryzyka rozwoju chorób serca, stawów i choroby Altzheimera. Prof. Jan Potempa przedstawił czynniki ryzyka sprzyjające powstaniu i rozwojowi paradentozy. Jest to brak higieny jamy ustnej, wady układu immunologicznego, stres i podeszły wiek.
Wykład prof. Jan Potempa zakończył wierszykiem swojej żony:
Myjesz ząbki myjesz,
w końcu je zużyjesz.
Ale puki o nie dbasz,
to je masz.
Podziękowaniem dla Profesora za niezwykle pouczający wykład były rzęsiste oklaski. Wiceprezes SAUJ, Barbara Nikorowicz, tradycyjnie, jak wszystkim wykładowcom, przekazała prof. Janowi Potempie książkę „Kobiety Stowarzyszenia”.
Prezes SAUJ, prof. Piotr Laidler podziękował za wykład i zaprosił zebranych na kolejny z cyklu Poszukiwanie prawdy i służba społeczeństwu – spotkania z uczonymi. Będzie to 14 marca wykład prof. dra hab. Piotra Sztompki. Prof. Piotr Laidler przypomniał także zebranym, że 22 lutego w siedzibie SAUJ odbędzie się tradycyjne, otwarte, czwartkowe spotkanie.
